История развития
В городе Набережные Челны противотуберкулезная служба как самостоятельная дисциплина получила свое начало в августе 1963 года, когда на базе пятнадцати фтизиатрических коек в одном из деревянных зданий центральной районной больницы быт открыт противотуберкулезный диспансер со стационаром на 50 коек, в т.ч. 20 педиатрических.
Первым главным врачом диспансера была назначена Л.Мордвинова, первым детским фтизиатром – З.Каримова, врачом-фтизиатром – М.Шайхабзалова. До открытия противотуберкулезного диспансера заболевшие туберкулезом в основном лечились амбулаторно, с тяжелыми формами заболевания – госпитализировались в 15-коечном отделении ЦРБ. Лечащим врачом был Р.Богданов.
С открытием противотуберкулезного диспансера борьба с этим заболеванием стала проводиться целенаправленно, на более квалифицированном уровне.
Прежде всего, необходимо было собрать в единую картотеку всю документацию на больных туберкулезом, проживающих в городе и в Челнинском районе, взять на себя организационно-методическое руководство учреждениями общей сети и оказание им консультативной помощи в проведении противотуберкулезных мероприятий, в первую очередь – по своевременному и раннему выявлению больных туберкулезом. Необходимо было организовать диспансерное наблюдение и контроль за больными, принятыми на учет, и привлечение к диспансеризации находящихся в контакте с больными активной формой туберкулеза.
Коллектив противотуберкулезного диспансера развернул большую работу по профилактике туберкулеза, используя местную печать, радио и другие формы санитарного просвещения. Был составлен план противотуберкулезных мероприятий, включающий в себя контроль проведения противотуберкулезной вакцинации и ревакцинации, а также ревакцинации детей и подростков, проживающих совместно с больными туберкулезом.
По данным 1963 года на учет было взято более ста больных с открытыми формами легочного туберкулеза.
Быстрое развитие города в связи со строительством КАМАЗа и интенсивный рост численности населения предъявили службе здоровья высокие требования к развитию, совершенствованию всех отраслей здравоохранения, в том числе и фтизиатрии, которую возглавила Г.Сагирова. Грамотный специалист-фтизиатр, прекрасный организатор, она активно взялась за развитие материально-технической базы и совершенствование лечебно-профилактической деятельности фтизиатрической службы города.
Противотуберкулезный диспансер был сдан в эксплуатацию в декабре 1973 года. В начале 1974 года в ПТД находилось на лечении 170 больных, в том числе 30 детей. В основном это были больные с легочной формой туберкулеза. Дети и взрослые с костно-суставным туберкулезом направлялись в Альметьевск.
В ПТД была развернута лабораторная служба, в составе которой функционировали бактериологическая, биохимическая, клиническая лаборатории, рентгеновская служба, оснащенная современной рентгеновской аппаратурой.
Благодаря комплексной лечебно-профилактической работе, проводимой коллективом ПТД, уже к 1985 году удалось снизить заболеваемость туберкулезом в Набережных Челнах в 4 раза. Показатель бацилярности уменьшился в 10 раз. В течение десяти лет ни один ребенок в городе не заболел туберкулезом. Результаты работы противотуберкулезного диспансера освещены в кандидатской диссертации Г.Сагировой, которая с большим успехом ее защитила в 1984 году.
Однако, начиная с 1995 года, в городе вновь отмечается подъем заболеваемости туберкулезом (как и в целом по России). За период с 1995 по 1998 год она увеличилась в 2,5 раза, бацилярность возросла в 2 раза. Этому способствовало снижение уровня жизни большинства жителей города, недостаток средств для профилактики, лечения и питания больных в результате экономического спада в целом по стране.
18 июля 2000 года на должность главного врача противотуберкулезного диспансера назначен Р.Искандаров. После посещения ПТД летом 2000 года главой администрации города Р.Хамадеевым положение дел в противотуберкулезной службе заметно поправилось. Благодаря дополнительному финансированию улучшились условия содержания больных в стационаре, питание. Служба получила возможность обеспечить в полном объеме медикаментозное лечение больных.
Р.Искандаров значительно укрепил материально-техническую базу диспансера. В 2002 году был приобретен и установлен цифровой малодозовый рентгенодиагностический комплекс фирмы «Филипс», а также установлен беспленочный цифровой флюорограф. Качество флюорограмм отвечает европейским нормам. Благодаря этому оборудованию лучевой диагностики значительно снижена нагрузка на флюорографическую службу города, а при обследованиях снижается лучевая нагрузка на пациентов, особенно на детский организм. Сегодня удается диагностировать малые формы туберкулеза у детей, туберкулез внутригрудных лимфатических узлов.
В последние годы диагностическая помощь оказывается населению близлежащих и прикрепленных районов. Отделения противотуберкулезного диспансера обслуживают больных из восьми районов Республики Татарстан, во взрослых отделениях лечатся больные из шести районов республики. В диспансере широко применяются стационарозамещающие методы лечения: дневное стационарное лечение, амбулаторно-контролируемое лечение, стационар на дому.
В 2014 году филиал Государственного автономного учреждения «Республиканский клинический противотуберкулезный диспансер» - «Набережночелнинский противотуберкулезный диспансер» прошел лицензирование, получена лицензия по 17 видам медицинской деятельности.
В 2018 году на должность главного врача назначен Сабаев Олег Вильевич
За последние 5 лет принято 6 молодых врачей после окончания ординатуры по фтизиатрии.
Туберкулезга каршы көрәш хезмәте Чаллыда 1963 елдан башлап аерым тармак булып эшли. Ул район үзәк шифаханәсенең бер агач бинасындагы 15 фтизиатр ятагы нигезендә, туберкулезга каршы көрәш диспансер булып ачыла. Стационарда 50 ятакның 20се педиатрия ятагы була.
Диспансерның беренче җитәкчеләре билгеләнә: баш табиб - Л. Мордвинова, бабалар фтизиатры – З. Кәримова, өлкәннәр фтизиатр табибы М. Шәйхабзалова була. Диспансер ачылганчы туберкулез авырулылар күбесенчә амбулатор дәвалана, авыруы катлауланган кешеләр район үзәк шифаханәсенең 15 урынлы бүлегенә урнаштырыла. Анда табиб Р. Богланов дәвалый.
Диспансер ачылгач, туберкулезга каршы көрәш белгечләр тарафыннан махсус һәм максатчан алып барыла башлый.
Беренче булып, шәһәрнең һәм Чаллы районының туберкулез белән авыручыларын гомум исәпкә алу кирәк була. Медицина хезмәте учреждениеләрендә туберкулезга каршы көрәш чараларын оештыру һәм моның белән идарә итү: беренче чиратта, авыруны вакытында һәм иртә ачыклау җаваплылыгы йөкләнелә. Исәпкә алынган авыруларны диспансер күзәтү, контрольдә тоту һәм, авыруы үсештә булганнарның үз тирәсендәге кешеләрен дә диспансеризациягә алу җитди мәсьәлә булып тора.
Туберкулезга каршы көрәш диспансеры авыруны булдырмау максатында җирле массакүләм мәгълүмат чараларында мәгърифәт чаралары алып бара. Туберкулезга каршы чаралар планы булдырыла. Аның эченә әлеге авыруга каршы вакцина, аны вакытында ясату, авыручылар белән бергә яшәүче бабалар һәм яшьүсмерләргә кабат вакцина ясату да керә.
1963 ел исәбе буенча, үпкә туберкулезы авыруының 100 артык ачык формалы очрагы теркәлә.
Шәһәрнең КАМАЗ төзелеше белән бәйле тиз үсеше һәм халык саны артуы туберкулезга каршы көрәш хезмәте алдында яңа таләпләр куя. Медицина хезмәтенең барлык юнәлешләре, шул исәптән Г. Сәгыйрова җитәкләгән фтизиатрия тармагының камилләшүе мәсьәләсе көн кадагына баса. Сәләтле оештыручы һәм тирән белемле белгеч буларак, ул шәһәр фтизиатрия хезмәтенең матди-техник базасын үстерүгә, дәвалау һәм авыруны булдырмау чараларын камилләштерүгә алына.
Туберкулезга каршы көрәш диспансеры 1973 елда куллануга тапшырыла. 1974 ел башында анда 170 авыру дәвалана. Шуларның утызы бала була. Күпчелек үпкә туберкулезы белән авырый. Сөяк-буын туберкулезы авырулылар дәвалануга Әлмәткә җибәрелә.
ТККДда лаборатория хезмәте булдырыла. Аның эченә бактериология, биохимия, клиника лабораторияләре, заманча рентген аппаратлары белән җиһазландырылган рентген хезмәте керә.
ТККД хехәткәрләренең төрлеяклы дәвалау-профилактик чаралары нәтиҗәсендә инде 1985 елда Яр Чаллыда туберкулез авыруын 4 тапкыр киметүгә ирешелә. Бацилла таралышы 10 тапкырга әзәя. Ул ел эчендә бер генә бала да туберкулез белән авырмый.
Ләкин, 1995 елдан башлап, шәһәрдә (Рәсәй күләмендә кебек үк) туберкулез белән авырулар саны артып китә. 1995-1998 еллар арасында ул 2,5 тапкыр, бацилла таралышы 2 тапкыр арта. Күпчелек шәһәр халкының социаль хәле түбән булуы моның сәбәбе була. Илкүләм икътисади артка китеш профилактика чарасы күрү, дәвалану, авыруларны тукландыру өчен матди кыенлыклар тудыра.
2000 елның 18 июлендә Туберкулезга каршы көрәш диспансеры итеп Р. Искәндәров билгеләнә. 2000 елның җәендә шәһәр администрациясе башлыгы Р. Хәмәдиев ТККДга килеп, эшчәнлеге белән танышып киткәннән соң, диспансерның эшчәнлегендә уңай үзгәрешләр була. Өстәмә акча бүлеп бирү нәтиҗәсендә, авыруларның дәвалану һәм туклану шартлары яхшыртыла. Диспансер кирәк дәрәҗәдә дәвалауга ирешә.
Р. Искәндәров диспансерның матди-техник базасын сизелерлек дәрәҗәдә ныгыта. 2002 елда “Филипс” фирмасының азмикъдарлы рентген-диагностика цифрлы комплексы сатып алына һәм, шулай ук, цифрлы флюорограф урнаштырыла. Флюорография Аурупа дәрәҗәсендә сыйфатка күтәрелә. Әлеге җиһазландырудан соң шәһәр флюорография хезмәтенә җиңеллек килә: кешеләрнең, бигрәк тә балаларның нурланыш алу дәрәҗәсе кими. Бүгенге заманда балаларда башлангыч дәрәҗәдәге туберкулезны ачыклый алу, күкрәк лимфа бизләре туберкулезын алдан күреп алу, - шундый җиһаз булу нәтиҗәсе.
Соңгы елларда якын-тирә районнарда яшәүче кешеләргә дә диагностика ярдәме күрсәтелә. Туберкулезга каршы көрәш диспансерының бүлекләре Татарстан Республикасының 8 рауонына хезмәт күрсәтә. Диспансерның өлкәннәр бүлегендә республиканың 6 районынан килеп дәваланалар. Диспансерда стационар шартларын алыштырырдай дәвалау чаралары кулланыла: көндезге сатационар дәвалануы, амбулатор-тикшеренүле дәвалану, өйдәге стационар дәвалану.
2014 елда “Республика туберкулезга каршы көрәш клиник диспансеры” сәләмәтлек саклау дәүләт учереждениесенең “Яр Чаллы туберкулезга каршы көрәш диспансеры” автоном филиалы лицензияләү узып, 17 төр медицина хезмәте буенча лецензия ала.
2018 елда баш табиб итеп Сабаев Олег Вил улы билгеләнә.
Соңгы 5 ел эчендә 6 яшь табиб фтизиатрия белгечлеге буенча ординатура тәмамлап эшкә алынды.